တိုင်းပြည်ရဲ့ ကံကြမ္မာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်တဲ့ ဇေယျာသီရိ
ဇေယျာသီရိမြို့မှာ ၂၀၂၀ အတွက် မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၇၉၀၂၉ ဦးရှိပါတယ်။ ရှစ်သောင်းနီးပါးပေါ့။ ဇေယျာသီရိမှာ ဘရွှေမန်းက ၂၀၁၀ မှာ နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက မထူးဆန်းပါဘူး။ ၂၀၁၅ မှာတော့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးလှဌေးဝင်း နိုင်ခဲ့တဲ့နေရာပါ။ သူက မဲ ၃၀၀၅၈၊ ကြိုတင်မဲ ၆၆၄၆ နဲ့ စုစုပေါင်း ၃၆၇၀၄မဲ(၆၂.၇၆%) ရခဲ့ပြီး NLD က ၂၀၀၁၉၊ ကြိုတင်မဲက ၈၃၇၊ စုစုပေါင်း ၂၀၅၈၆ (၃၅.၆၆%) သာ ရခဲ့ပါတယ်။
ဇေယျာသီရိဟာ တပ်ထိုင်ထားတဲ့မြို့ဖြစ်ပြီး တပ်မိသားစုတွေ အများစုနေပါတယ်။ အံ့ဒီအချိန်က မဲပေးခွင့်ရှိသူက ၇၃၀၆၀ ရှိခဲ့ပြီး မဲရုံမှာ မဲလာပေးသူက ၅၄၆၂၉၊ ကြိုတင်မဲက ၇၆၃၈ ပါ။ အဲ့ဒီအထဲမှာတပ်ကြိုတင်မဲ ခြောက်ထောင်ကျော်ဟာ များနေခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၅ မှာက USDP က အာဏာရပါတီပါ။ နောက်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးလှဌေးဝင်းကလဲ အငြိမ်းစားယူထားကာစ ပူပူနွေးနွေးရှိပါသေးတယ်။ မဲရုံတွေကလဲ တပ်ထဲမှာပါ။ ဒါက အဲ့ဒီအချိန်က USDP ရဲ့ အားသာချက်ပါ။
၂၀၂၀ မှာက ယခင်ကလို အာဏာမရှိတော့ပါ။ တပ်ထဲမှာတော့ တပ်ချုပ်ရဲ့ မူ ၆ ချက်နဲ့အညီမဲပေးဖို့အစည်းအဝေးတိုင်းမှာ ပြောနေတာပါ။ ဒါပေမယ့်လဲ အောက်ခြေက တပ်သားတွေက သူပြောတဲ့အတိုင်း မဲပေးမလား သူ့ကို ကန့်လန့်တိုက်မလား မသေချာပါ။ တပ်မဲရုံကို အပြင်ထုတ်ရမှာမိုလို့ကြိုတင်မဲပေးခိုင်းနေပေမယ့် အများကြီးလဲ လုပ်မရတာ သူတို့သိပါတယ်။ နောက် ဘသန်းဌေးဟာယခင်က ဗိုလ်ချုပ်ကြီးလှဌေးဝင်းလို ပူပူနွေးနွေး အငြိမ်းစားယူထားတာမဟုတ်လို့ မသိသူများလဲ ရှိပါတယ်။ အချို့တပ်ထဲကလူများက အဘကို ကန့်ကွက်တဲ့အနေနဲ့ UBP ဘရွှေမန်းပါတီကို တပ်မဲရုံအပြင်ထုတ်ရင် ပေးမည့်သူများလဲ ရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် USDP ထဲက တပ်မဲတွေဟာ ကွဲပါမယ်။
ပုံမှန်ဆိုရင် NLD အတွက်က မဲ တစ်သောင်းခွဲကျော် ထပ်ရမှ အဆင်ပြေမှာပါ။ ဒါပေမယ့် တပ်ထဲမှာကလဲ လက်ရှိတပ်ချုပ်ရဲ့ အစိုးရကို မလိုအပ်ဘဲ မိမိရဲ့ သမ္မတအိပ်မက်အတွက် ကန့်လန့်တိုက်တာတွေကိုမကျေနပ်သူများလဲ ရှိနေပါတယ်။ စစ်ရေးဆိုင်ရာကိစ္စများ၊ ဦး၊ ရေး၊ ထောက် အစုံပါဘဲ။ ပိုက်ဆံကိုနည်းမျိုးစုံနဲ့ အဖြတ်ခံနေရတာတွေ၊ မိသားစုဝင်တွေကို အဆင်လိုက် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရတာတွေကို မကြိုက်ကြပါ။ အဆိုပါတပ်ဖွဲ့ဝင်များနဲ့ မိသားစုများဟာ တပ်ပြင်ပမှာ လွတ်လပ်စွာမဲပေးခွင့်ရရင် USDP မဟုတ်တဲ့ ဓမ္မပါတီကို မဲပေးဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။ ဒါဟာ အနုနည်းနဲ့ တော်လှန်တာလို့ ခံယူထားသူများလဲ များစွာရှိနေပါတယ်။
အကယ်၍ ဇေယျာသီရိကသာ နီသွားခဲ့ရင် အဘပုအတွက် မိမိတပ်က မိမိကို အယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သလို ဖြစ်သွားမှာပါ။ ဒါဆိုရင်တော့ ပြောင်းလဲမှုဟာ ငြင်သာသွားနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မိုလို့ဇေယျာသီရိဟာ တပ်ထဲမှာ သူ့ဩဇာဘယ်လောက်ရှိမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမယ့်မြို့နယ်လို့ ပြောပါရစေ။ ဇေယျာသီရိနီရင် မြန်မာပြည်နီပါပြီ။
Photo credit: Than Htay, Moe Swe