ယခုရေးမှာက မြန်မာပြည်အပေါ် အနောက်အုပ်စု၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေ၊ အာဆီယံနိုင်ငံတွေရဲ့ သဘောထားတွေပါ။ အချို့ကိစ္စတွေက ကြားရတာ နားခါးနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်သူအားလုံး သိသင့်တယ်ထင်လို့ ရေးပြပါမယ်။ မှားတယ်ထင်ရင် ထောက်ပြပါ။
ပထမဆုံးက ပြည်သူအားလုံးက မိတ်ဆွေလို့ထင်တဲ့ နိုင်ငံများနဲ့ စပါမယ်
အမေရိကန်
သူက မြန်မာပြည်သူများ အမျှော်လင့်ဆုံးတိုင်းပြည်ပါ။ ဘိုင်ဒင်က DASSK ကို ရိုဟင်ဂျာအရေး ကိုင်တွယ်ပုံကို ဝေဖန်ခဲ့သူပါ။ ဒါကြောင့် သူကများ DASSK ထက် လူ့အခွင့်အရေးကို ပိုပြီး လေးစားမလား မအလကို အပြင်းအထန် အရေးယူမလားဆိုပြီးပါ။ အမေရိကန် သံအမတ်တွေဟာ DASSK ကို Eric Fonder ရေးတဲ့ “The Second Founding” လို့ခေါ်တဲ့ ဒုတိယနိုင်ငံတော်တည်ထောင်ခြင်း စာအုပ်ကိုလဲ လက်ဆောင်ပေးခဲ့ကြသူများပါ။
ယခုအချိန်မှာ အမေရိကန်ဟာ မြန်မာပြည်က ထင်ရှားသူအချို့ကို နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ စီးပွါးရေးပိတ်ဆို့မှုအချို့ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါတွေက ဆီးရီးယားက ဒုက္ခသည်လက်ခံတဲ့အချိုးနဲ့ကြည့်ရင် ၁း ၁၀၀၀ လောက်သာရှိပါတယ်။ သူလက်ခံခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်က ဒီမိုတွေထက်များပါတယ်။ စီးပွါးရေးပိတ်ဆို့တာက အမေရိကန်အနေနဲ့ ဒီမိုကိစ္စမဟုတ်ရင်လဲ ရိုကိစ္စနဲ့ ပိတ်ဆို့ရမှာပါ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမေရိကန်ရဲ့ ဒိမိုကရတ်ပါတီက အမတ်တွေက ဒီကိစ္စကို မဲအတွက်စိတ်ဝင်စားသူများပါ။ ယခုဘိုင်ဒင်က အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းမှာ ပါလက်စတိုင်းဘက်မလိုက်လို့ သူ့မူစလင်ထောက်ခံတဲ့အမတ်တွေရဲ့ ဝေဖန်တာ ခံနေရပါတယ်။
အမေရိကန်ဟာ ရိက္ခာ၊ ဆေးဝါးအကူအညီကို ရခိုင်မြောက်ကိုသာ ကုလကတဆင့် အဓိကပေးခဲ့ပြီး ပြည်သူ့အစိုးရ NUG ကို ဘာလက်နက်မှ မပေးခဲ့ပါ။ သံတမန်ကိစ္စမှာလဲ ဗင်နီဇွဲလားကိစ္စလို အမေရိကန်က ဗမာ သံရုံးကို NUG ထံ မပေးခဲ့ပါ။ အမေရိကန်က soft power လို့ခေါ်တဲ့ အကူအညီကို NGO အချို့နဲ့ သတင်းဌာနတွေကိုပေးပြီး NUG နဲ့ EROs မူဝါဒက တရုတ်ဘက်ယိမ်းရင် မကောင်းပြောဖို့ ထိန်းထားခဲ့သလို ပြည်သူတွေရဲ့ အမြင်ကိုလဲ သူ့အကောင်းမြင်အောင် ထိန်းထားနိုင်ပါတယ်။
အင်္ဂလိပ်
သူက မြန်မာကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သူပါ။ သူက ဒီမိုဒုက္ခသည်ကို ရိုဟင်ဂျာလောက်တောင် လက်မခံပါ။ ဒါကြောင့် NUG ရဲ့ ဘယ်ဝန်ကြီးမှ အင်္ဂလန်မှာ ဒုက္ခသည်မရပါ။ ဒေါက်တာဆာဆာ အခြေအနေမသိပါ။ NUG ကိုလဲ တစ်ပြားမှ မကူသလို ပြည်သူကိုလဲ မကူပါ။ သူကူသမျှ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည်စခန်းပါ။ ကရင်နီ၊ ကရင်နဲ့ ချင်းဒေသအချို့ ရ မရ စာရေးသူ မသေချာပါ။ ရခဲ့ရင်တောင် ၁း ၁၀၀၀၀၀ ပါ။ စစ်ကိုင်း၊ မကွေး သုညပါ။
ဒါဆိုရင် အင်္ဂလန်က ICJ မှာ တရားစွဲတာပါတာရော? သူ့မှာ မူစလင်လူဦးရေများပါတယ်။ သူတို့က လက်ရှိအစိုးရက အစ္စရေးကိစ္စမှာ ပါလက်စတိုင်းဘက်ကမပါလို့ ဒေါသထွက်နေပါတယ်။ လေဘာအစိုးရဟာ မူစလင်မဲအပေါ် အချို့ဒေသတွေမှာ မူတည်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အစ္စရေးကိစ္စမှာ အစ္စရေးကို အာမခံရဲလို့ မြန်မာကိစ္စ ရိုဟင်ဂျာဘက်ကနေ ဝင်ပါ တရားစွဲတာပါ။ လူမြင်ကောင်းအောင်ပေါ့။
ဥရောပ
သူက DASSK လက်ထက် အထည်ချုပ်ကို ရိုကိစ္စ သူပြောတာမလုပ််ရင် စီးပွါးရေးပိတ်ဆို့မယ်ဆိုပြီး ခဏခဏ ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သူပါ။ မအလလက်ထက် မအလက လက်ခလယ်ထောင်ပြချိန် သူသတ်မှတ်ထားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေအားလုံးကို ချိုးဖောက်ချိန်မှာ ဘာမှ မလုပ်ရဲပါ။ သူ့မှာ မြန်မာပြည်က ထင်ရှားသူ သတင်းသမား မရကျော်သူကို နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်ပေးဖို့က ရိုကိုပေးဖို့ စစ်တာထက် ပိုကြာပါတယ်။ ဥရောပက ဒိန်းမတ်၊ နယ်သာလန်နိုင်ငံတွေက ICJ မှာ အင်္ဂလန်လိုဘဲ မြန်မာကို တရားစွဲရာမှာ ဂမ်ဘီယာဘက်ကပါခဲ့ပါတယ်။
ဒါက ပြည်သူတွေအတွက်မဟုတ်ဘဲ ဒိန်းမတ်က ကာတွန်းကိစ္စနဲ့ မူစလင်ကမ္ဘာမှာ ၂၀၀၅ ကစလို့ ပြဿနာတက်ခဲ့ပြီး သူ့ပုံရိပ် မူစလင်ကမ္ဘာမှာတက်အောင် ရိုကိစ္စနဲ့ ကြိုးစားပြတာပါ။ နယ်သာလန်ကလဲ လက်ယာစွန် မူစလင်ဆန့်ကျင်ရေး Geert Wilders ဦးဆောင်တဲ့ မဘသပါတီက အာဏာရနေပြီး သူကလဲ မူစလင်ကမ္ဘာမှာ သူ့ပုံရိပ်တက်အောင် ICJ အမှုမှာပါပြီး ပဏာဝင်ယူတာပါ။
ဥရောပ သမဂ္ဂဟာ NUG အောက်က PDF ကို တစ်ပြားမှ မကူညီပါ။ NUG က သူ့သံရုံးတွေကို ဥရောပမှာ သု့ပိုက်ဆံနဲ့ သူဖွင့်ရတာပါ။ ဘဘဦးတင်ဦး စျာပနတောင် မတက်ခဲ့ပါ။
ဥရောပနိုင်ငံများဟာ တောင်အာဖရိကက အစ္စရေးကို ICJ မှာ တရားဆွဲတဲ့အမှုမှာ မပါရဲလို့ သူ့နိုင်ငံထဲက မဲဆန္ဒရှင် မူစလင်တွေကို မျက်နှာပြကောင်းအောင် မြန်မာအမှုမှာ ဝင်ပါတာပါ။ ဝင်ဆွမ်းကြီးလောင်းတာပါ။
ရုရှား
သူက မအလအားကိုးသူပါ။ မအလကို စစ်ရေးအရ ဗျူဟာအရ အဓိက အနီးကပ်ကူညီပေးသူပါ။ ပိုက်ဆံနဲ့ ဘာမဆို ရောင်းပါတယ်။ အနုမြူဆောက်ဖို့ ကူနေပါတယ်။ ဒီမိုတွေက ဘာမှမကူပါ။ သူက မအလဘက်က လိုက်နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် စာရေးသူတို့ အာဏာရလဲ သူ့ထံက လက်နက်ဆက်ဝယ်ရနိုင်ပါတယ်။
အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ
အိန္ဒိယ
သူက မြန်မာကို တရုတ်က လွှမ်းမိုးမှာ ကြောက်သလို နာဂကိစ္စ မအလတပ်က နာဂသူပုန်ကို ကူညီမှာ ကြောက်ပါတယ်။ သူက မအလစစ်တပ်ကို လက်နက်ရောင်း၊ လေယာဉ်ဆီရောင်းပါတယ်။ မအလတပ်ကို ဒရုံးတွေ၊ နည်းပညာတွေ၊ ဘဏ်ကိစ္စတွေ အကူအညီပေးနေပါတယ်။ သူက တရုတ်နဲ့တန်းတူ မအလကို ကူညီပြီး ဒီမိုတွေရော EROs တွေကိုပါ ဘာမှ မကူညီပါ။ သူ့ကို စာရေးသူတို့နဲ့ စကားပြောအောင် လုပ်နိုင်တာက AA က သူ့ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှုကို ဒုက္ခပေးတာနဲ့ အိန္ဒိယက နာဂသူပုန်ကို မြန်မာထဲက NUG က လက်နက်တပ်ပေးလိုက်ရင် အိန္ဒိယက သူ့မူဝါဒကို ပြန်စဉ်းစားလာနိုင်ပါတယ်။ သူက DASSK နဲ့တွေ့ဖို့ NLD ပါတီ CEC တွေနဲ့တွေ့ဖို့ ဘာမှ မကြိုးစားခဲ့ပါ။ သူက ဘဘဦးတင်ဥိး စျာပနမှာတော့ လာတက်ခဲ့ပါတယ်။ အဆိုးဆုံးရန်သူပါ။
တရုတ်
တရုတ်ဟာ မြန်မာပြည်မှာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံမှု အများဆုံးနိုင်ငံပါ။ ဒီမိုရော၊ ဘောမရော အမုန်းဆုံးနိုင်ငံပါ။ သူက ဒီမိုနိုင်ငံမဟုတ်လို့ စာရေးသူတို့ မျှော်လင့်ချက်က အမေရိကန်နဲ့ ဥရောပလောက် မများခဲ့ပါ။ နေတိုးက R2P ဖြစ်နျုင်ပေမယ့် တရုတ်ထံက R2P က မဖြစ်နိုင်ပါ။ သူကလဲ ဒီမိုတွေကို ထင်ထားတဲ့အတိုင်း မကူညီခဲ့ပါ။ သူက ဒီမိုတွေရော ရိုဟင်ဂျာရောကို နိုင်ငံရေးခိုလှုံခွင့်မပေးပါ။ NUG နဲ့ တိုက်ရိုက်မဆက်ဆံပါ။ NLD ပါတီနဲ့တော့ ဆက်ဆံပါတယ်။ သူက မြန်မာ့အရေးမှာ ဝင်မစွက်လို့ ပါးစပ်က အော်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘောမရော၊ ဒီမိုတွေရောက ဝင်စွက်တယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘောမက တရုတ်ဟာ မြောက်သုံးကောင်ကို ကူတယ်လို့ စွပ်စွဲပြီး ဒီမိုတွေကလဲ တရုတ်ဟာ မအလကို ကူညီတယ်လို့ စွပ်စွဲပါတယ်။
အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးအရ တရုတ်ဟာ ‘ဝ’က တဆင့် မြောက်ပိုင်းသုံးဖွဲ့ထဲက တစ်ဖွဲ့ကို တိုက်ရိုက်ထောက်ပံ့သလို မအလတပ်ကိုလဲ အင်တာနက်ပိတ်ဖို့ software ရောင်းတာ၊ လေယာဉ်ဆီရောင်းတာ လက်နက်ရောင်းတာ အခြားစစ်ဘက်နဲ့ ပတ်သတ်သမျှကိုလဲ ဝယ်သမျှရောင်းနေပါတယ်။ NUG ကို မရောင်းပေမယ့် အခြားအဖွဲ့နှစ်ဖက်စလုံးကို ရောင်းနေပါတယ်။ ဘယ်သူက စစ်မြေပြင်မှာ နိုင်နေလဲဆိုတာက ပြည်သူသာ သိမှာပါ။
တရုတ်ဟာ မအလတပ်ကို သက်ဆိုးရှည်တာ မြင်လိုပုံရပေမယ့် မအလကို မမြင်လိုတာ ထင်ရှားပါတယ်။ မအလဟာ တရုတ်ကတွေ့လိုတဲ့ DASSK နဲ့ ပေးမတွေ့တာ ကျားဖြန့်ကို အစပိုင်းက မနှိမ်နင်းပေးခဲ့တာက တရုတ်ကို ဒေါသထွက်စေခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ မအလကို ဇူလိုင်လကုန်အထိ စောင့်ကြည့်နေပုံရပြီး မအလက သူပြောတာမလုပ်ရင် ရှမ်းမြောက်က တိုက်ပွဲတွေက သူပြောတာလုပ်ချိန်အထိ ပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်။ တရုတ်ဟာ မြင့်ဆွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို စင်ကာပူကနေတဆင့် ကြိုသိခဲ့ပုံရပါတယ်။ ဒါကြောင့်လဲ စင်ကာပူကနေတဆင့် သူက မအလကို ဘာလုပ်ရမယ်ဆိုတာ သူသိန်းစိန်ကိုပြောခဲ့တာကို သိန်းစိန်မပြောရဲမှာစိုးလို့ ထပ်အော်ခဲ့ပုံပါ။
တရုတ်ဟာ DASSK နဲ့တွေ့ဖို့ ဝန်ကြီးအဆင့်ကြိုးစားတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံနဲ့အတူ ဘဘဦးတင်ဦးရဲ့ နောက်ဆုံးခရီးကို သံရုံးအဆင့် တက်ခဲ့သူပါ။
မအလက လောလောဆယ်အထိတော့ တရုတ်ပြောတာ လုပ်မည့်ပုံမရှိပါ။ လူသစ်တွေနဲ့ တန်ပြန်တိုက်စစ်ဆင်ဖို့သာ ပြင်နေပါတယ်။ ဇူလိုင်လကုန်ရင် ဘယ်သူက နောက်ဆုတ်မလဲ ကြည့်ရမှာပါ။
လာအို
သူက ကွန်မြူနစ်ပါ။ မအလကိုသာ ကြိုက်သူပါ။ သူက တရုတ်တပည့်ပါ။ ဒိမိုကို မကူပေမယ့် မအလကိုလဲတရုတ်ပြောသလောက်သာ ကူမှာပါ။
ထိုင်း
သူက အမေရိကန် တပည့်ပါ။ ထိုင်းမှာ စစ်တပ်က အာဏာရှိသူပါ။ မအလကို အားကျသူများပါ။ မြန်မာပြည်မှာ ဒီမိုစစ်စစ်ရရင် ထိုင်းပြည်သူကလဲ သူ့စစ်တပ်ကို တွန်းလှန်မှာပါ။ လောလောဆယ်မှာ ထိုင်းစစ်တပ်နဲ့ စီးပွါးရေးသမားတွေက မအလဘက်ကပါ။ အမေရိကန်ကိုလဲ သိပ်မလွန်ဆန်နိုင်လို့ ခြေလှမ်နှစ်ဘက် နင်းထားပါတယ်။ ဒီမိုတွေကို ဝင်မဖမ်းပေမယ့် လိပ်စာအတိအကျ မအလတပ်ကပေးရင်တော့ ဝင်ဖမ်းပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်
အပေါ်ယံကြည့်ရင် သူက ဒီမိုလိုလိုပါ။ သူ့ကို ဒုက္ခသည်တွေပေးတဲ့ မအလကို မကြိုက်သင့်ပါ။ ဒါပေမယ့် သူကလဲ မအလထံ ရိုတွေပြန်လက်ခံဖို့ ညှိနေခဲ့ပါတယ်။ သူက မအလရဲ့ ရိုအစီအစဉ်ကို လက်ခံပေမယ့် အာရပ်နိုင်ငံတွေက လက်မခံလို့ ဌေးအောင်ရဲ့ ရိုနိုင်ငံသားပေး ICJ အမှုသိမ်းဇတ်က မအောင်မြင်ခဲ့တာပါ။
အာဆီယံ
စင်ကာပူ
စင်ကာပူဟာ မအလကို အာဏာသိမ်းအစပိုင်းမှာ သိပ်မကျပ်ခဲ့ပါ။ နောက်ပိုင်းမှာ ဝိုင်းပြောလာလို့ ဘဏ်တွေကန့်သတ်တာ၊ လက်နက်ရောင်းတာကို ကန့်သတ်တာတွေ လုပ်လာခဲ့ပါတယ်။ သူက NUG နဲ့ ဆက်ဆံမှုရှိပြီး သူ့နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက DASSK ကို အလွန်လေးစားသူဖြစ်ပါတယ်။ သူက စင်ကာပူနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ကိုင်ထားပါတယ်။ စင်ကာပူဟာ ဒုသမ္မတမြင့်ဆွေရဲ့ ဆေးမှတ်တမ်းကို သိထားသူဖြစ်လို့ သူတို့လိုတာကို တရုတ်နဲ့ ပြောဆိုနိုင်ပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှား၊ မလေးရှား
သူတို့က ဒီမိုတွေကို ထောက်ခံသလို ရိုဟင်ဂျာကိုလဲ ထောက်ခံသူပါ။ မအလကို အာဆီယံစည်းကမ်းနဲ့ လိုက်နာအောင်ဖိအားပေးသူ နိုင်ငံအချို့ထဲမှာ ပါပါတယ်။ NUG နဲ့လဲ ဆက်ဆံပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အင်ဒိုနီးရှားက ပြည်နယ်တစ်ခုကတော့ မိမိနဲ့ဘာသာတူ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ လှေငယ်ကို ကမ်းအကပ်မခံဘဲ အတင်းဆန္ဒပြ ပြန်လွှတ်ခဲ့တာကတော့ ဝမ်းနည်းစရာပါ။
အရှေ့တီမော
သူကတော့ NUG ကို အသိအမှတ်ပြု ပြတ်ပြတ်သားသား ထောက်ခံတဲ့ တစ်ခုတည်းသော မိတ်ဆွေစစ်စစ် နိုင်ငံပါ။ သူက ကုလမှာလဲ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် ပြတ်ပြတ်သားသား ရပ်တည်ပြောကြားပေးတဲ့နိုင်ငံပါ။
ဒါတွေဟာ ခါးသီးတဲ့ အမှန်တရားပါ။ ဒါဆိုရင် တော်လှန်ရေးက ဘယ်လိုလဲ? မြန်မာ့တော်လှန်ရေးဟာ အထက်ပါအခက်အခဲတွေကြားက ယခုအချိန်အထိ ခရီးရောက်လာတာဟာ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုပါ။ စာရေးသူတို့ဟာ တရုတ်ထံက တိုက်ရိုက်အကူအညီမရလို့ အမေရိကန်ထံက အကူအညီမရလို့ သူတို့ရပ်ခိုင်းလဲ ရပ်စရာမလိုပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့လိုအပ်ချက် အခက်ဖြစ်ချိန်မှာ မိမိအကျိုးအတွက် အဆင်ပြေအောင် အခွင့်အရေးကို အသုံးချသွားဖို့သာ လိုပါတယ်။ ယခုအချိန်မှာ မအလဟာ တရုတ်ဖိအား၊ တပ်တွင်းအနီးကပ် ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေရဲ့ ဖိအားတွေကို ခံနေရပါတယ်။ စီးပွါးရေးကတော့ မအလ ကိုယ့်ဂိုးကိုယ်သွင်းတာပါ။ သမ္မတဘိုင်ဒင်ကတော့ ဖိအားကြောင့် နုတ်ထွက်သွားခဲ့ပါပြီ။ မအလက ဇူလိုင်လကုန်မှာ ဆက်မိုက်ပြီး ဘယ်လိုချမလဲ ဖိအားပေးခံမလား စောင့်ကြည့်ပြီး ပြည်သူက NUG အောက်က PDF ကို ထောက်ပံ့ပြီးသာ ပွဲလာရင် ကနိုင်အောင် ပြင်ထားပေးပါ။ မအလအခက် ပြည်သူအချက် ဖြစ်နိုင်ပါစေ။
Comments